Στρας

 Τον 18ο αιώνα,o Georg Friedrich Strass, ένας Αλσατός κοσμηματοτεχνίτης, δημιούργησε εργαστηριακά ένα τεχνητό κρύσταλλο, με εξαιρετική λάμψη και διαφάνεια. Στην συνέχεια χρωμάτισε τους κρυστάλλους, προσθέτοντας μεταλλικά άλατα στο κράμα, ενώ βελτίωσε την λάμψη και την διαθλαστικότητα της τελειωμένης πέτρας καλύπτοντας το πίσω μέρος με λεπτά μεταλλικά φύλλα πάχους 0.1 mm. Το ονόμασε rhinestone, πέτρα του ποταμού Ρήνου (γερμ.Rhien, αγγλ.Rhine) από την ονομασία ενός δημοφιλούς κρυστάλλου της περιοχής. Στην Ελλάδα και σε πολλές χώρες της Ευρώπης χρησιμοποιείται η ονομασία στρας (strass) από το όνομα του δημιουργού.

Σήμερα ο μόλυβδος σαν συστατικό παρασκευής γυαλιού και κρυστάλλου σε χρηστικά αντικείμενα (ποτήρια κλπ) και στρας δεν χρησιμοποιείται. Έχει αντικατασταθεί από οξείδια βαρίου (barium oxide) ψευδάργυρου (zinc oxide) και καλίου (potassium oxide). Γεμολογικά, αλλά και σαν σήμανση του lead-free glass, δηλαδή του κρυσταλλικού γυαλιού χωρίς μόλυβδο, χρησιμοποιούμε την ονομασία crystal glass.

Χαρακτηριστικό των στρας ακόμη και σήμερα, είναι ο "καθρέφτης" στο πίσω μέρος του κρυστάλλου, μια διαδικασία επικάλυψης με μέταλλο ή διχρωικό γυαλί για την βελτίωση της διαθλαστικότητας και του ιριδισμού των πετρών. Η διαστρωμάτωση των υλικών στο στρας σήμερα γίνεται σε διαδικασία κενού αέρος (PVD-coating) για μεγαλύτερη λάμψη, διαθλαστικότητα και ασφάλεια.

Το 1920, η Coco Chanel έδωσε νέα πνοή στην κοσμηματοτεχνία, τονίζοντας τον σχεδιασμό και την λάμψη του κοσμήματος σαν αξεσουάρ της κομψής γυναίκας, παρακάμπτοντας τον χρυσό και τις πολύτιμες πέτρες."Ένα κόσμημα της Coco Chanel, δεν επιδιώκει την ανάδειξη του πλούτου, αλλά να κάνει την γυναίκα ομορφότερη" ήταν η μόνιμη απάντηση της σχεδιάστριας. Μια απάντηση γεμάτη στράς σε υπέροχα χρώματα και συνδυασμούς.

Ο Λιμπεράτσε ο μεγάλος Αμερικανός πιανίστας και σόουμαν, ήταν διάσημος για τις εκκεντρικές του εμφανίσεις. Έβαζε στρας στα ρούχα του, το μικρόφωνο, στο πιάνο του, ακόμη και στα αυτοκίνητα του, λέγοντας ότι η ανάγκη του για την λάμψη των στρας, είναι τόση όση η ανάγκη του για την μουσική.

Τα άσπρα country-style κοστούμια του Έλβις Πρίσλεϊ,με τον χαρακτηριστικό σηκωμένο γιακά, αγαπημένη στολή του τραγουδιστή στο Las Vegas ,ήταν διακοσμημένα με αυστριακά στρας.

Οι χώρες σχεδόν αποκλειστικής παραγωγής στρας είναι η Αυστρία και η Τσεχία. Επίσης περιοχή παραγωγής στρας είναι η Βοημία. Η Αίγυπτος και η Κίνα μπαίνουν στην παγκόσμια αγορά, ενώ απόπειρες παραγωγής στρας στις ΗΠΑ, απέτυχαν και οι εταιρείες κήρυξαν πτώχευση το 2006.